Depremin zamanı bilinmese de hangi zeminde yıkıcı olacağının öngörülebilir olduğunu söyleyen Doç. Dr. Yasemin Leventeli, “Ovalar boşaltılmalı, yapılaşma kayalık alanlara taşınmalı” dedi.
Akdeniz Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yasemin Leventeli, Türkiye’yi sarsan büyük deprem felaketinin yıkıcılığının sebeplerini sıralayarak çözüm için yapılması gerekenleri anlattı. Kaya zeminlerin tarım için elverişsiz ancak yapılaşma için son derece uygun olduğunun altını çizen Leventeli, ovaların boşaltılarak, yerleşimlerin kayalık alanlara çıkarılması gerektiğini söyledi.
‘BİZ FALCI DEĞİLİZ’
Her deprem sonrası, neredeyse sadece levha tektoniği konuşulup ‘deprem zamanı’ üzerine tartışmaların yapıldığını belirten Leventeli, “Deyim yerindeyse, bulanık suda balık avlıyoruz. Medyada izlediğimiz jeoloji ve tektonik uzmanları hocalarımıza saygımız sonsuz, iyi ki varlar ve sayelerinde 85 milyon insan, ‘fay’ nedir, ‘deprem’ nedir, nasıl oluşur, öğrendi. Ancak ne yazık ki bu bilgilerin halkta ve uygulamada karşılığı yok. Bunları konuşması gerekenler, bu verileri, mühendislik projelerine yer seçerken kullanan mühendislik jeolojisi ve jeoteknik uzmanlarıdır. Dolayısıyla ‘Deprem ne zaman olacak?’ yanlış bir soru. Biz falcı değiliz. Doğru soru, ‘Nerede olacak ve nereye hasar verecek?’ olmalı” dedi.
‘OLMASI GEREKEN DOĞAYLA UYUM İÇİNDE YAŞAMAK’
Mühendisliğin amacının doğaya karşı koymak değil, doğayla uyum içerisinde yaşamak olduğuna değinen Leventeli, bu durumu levha tektoniği ile şöyle açıkladı:
“Levhalar yavaş ancak sürekli hareket eder. Depremler ve volkanlar genellikle levha sınırlarında görülür. Kaplıcalar, hidrotermal madenler, ovaların alttan ısıtılması ve alttan beslenmesi depremler sayesindedir. Yaşadığımız bu doğa olayı ilk değil ve son da olmayacak ama biliyoruz ki bilimin ışığında depremin sonuçlarını afet olmaktan çıkarabiliriz. Günümüz teknolojisi her yere inşaat yapmayı mümkün kılıyor. Ancak deneyimlerimiz bize bunun uygulamada yanlış olduğunu gösterdi.”
