Recep Gündüz – Rekabet Hukuku Danışmanı
Sessiz İstila, Büyük Fırtına
Büyük olaylar çoğu kez küçük şeyler ile başlar. Don ve kuraklığın vurduğu Karadeniz bahçelerinde sessiz ve yavaşça ilerleyen kahverengi kokarcaların fındık dallarına ulaşmaları ilk bakışta önemsiz gibiydi. Bu istilanın önce fındık üreticilerinin çuvallarını boşaltacağını, boş çuvalların İstanbul’dan Roma’ya, Londra’dan Şili’ye kadar uzanan bir ekonomi-politik muharebeyi başlatacağını kimse bilmiyordu.
Ferrero’nun Endişeli Bakışları
Fındık rekoltesinin düşeceği haberi Ordu’nun bahçelerinden Sakarya’nın ovalarına kadar dalga dalga yayıldı ve Ferrero yöneticilerine kadar hızla ulaştı. Dünyanın en büyük fındık alıcısı olan Ferrero yöneticilerinin kaşları, dünyanın en büyük fındık üreticisi olan Türkiye’den gelen bu haberi duyunca çatılmıştı. Tedirgin bakışları yavaşça 2024 yılında Rekabet Kurulu tarafından başlatılan soruşturmada verdikleri taahhütlerin yer aldığı klasöre takıldı. Bu taahhütler sayesinde Rekabet Kurulu soruşturmasından ceza almadan kurtulmuşlardı. Geçmişin müjdesi şimdi bir yük gibiydi. Fındık alım miktarına ve fiyatına ilişkin uymaları gereken önemli sözler vermişlerdi. Eylül – Aralık döneminde 45 bin ton fındık alacak ve bu alımlarında TMO tarafından ilan edilen fiyatların altına düşmeyeceklerdi. Ama şimdi rekolte düşmüş ve fiyatlar da neredeyse iki katına yakın artış göstermişti. Durum ciddiydi. Kapalı kapılar ardında acil kodlu toplantılar yapıldı.
Financial Times Aracılığıyla İlk Kurşun
Ertesi gün hava aydınlanınca İngiliz Financial Times gazetesi okurları espressolarını içerken şu satıları okuyorlardı: “Ferrero, Türkiye’nin fındık kralları için yeni Godot hâline geliyor. Herkes oyun peşinde”. Fındık Savaşı’nın ilk kurşunu oldukça edebi tarzda sıkılmıştı. Haberin detaylarında Ferrero kurmaylarının verdiği mesajlar da oldukça çetindi, hatta bunlara zehir zemberek demek mübalağa olmazdı: Türk tüccarları fındık namına ellerine geçirdikleri her şeyi alıyor ve Ferrero’nun alım için gelmesini bekliyorlardı. Ama çok beklerlerdi. Ferrero, Rekabet Kurulu kararının yarattığı stratejik avantajın düşen rekolte ile kendine karşı bir silah olarak kullanılmasına izin vermeyecekti. Artık Türk üreticiler vazgeçilmez olmadıklarını anlayacaklardı. Ferrero alım için ayak direyecekti. Uzun vadeli stoklarına güveniyordu. Dahası da vardı: Şili’de Maule’den Los Lagos’a kadar uzanan geniş fındık bahçelerine gözleri pırıldayarak bakıyor, baktıkça Türk fındığının tahtını salladığı günlerin hayalini kuruyor, bu tehdidi açıkça dile getirmekten de çekinmiyordu. Ferrero, yumrukları sıkılmış halde İtalya’dan Karadeniz kıyılarına bakıyordu.
Ankara’daki Sakin Cephe
Ankara’nın batısında, Sakarya Meydan Muharebesi anıtına 73 km uzaklıkta Bilkent’teki Rekabet Kurumu Merkez Binasında -adet olduğu üzere- ışıklar sabaha kadar hiç sönmemişti. Financial Times üzerinden verilen mesajlar yüzlerde ancak müstehzi bir tebessüme yol açmıştı.
