Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Dünya Çiftçiler Günü’nde, 4. Tarım ve Orman Şurası’nın sonuçlarını açıkladı. Erdoğan’ın birkaç maddesini açıkladığı sonuç bildirisi 86 maddeden oluşuyor.
Açıklanan 86 maddelik kararlarda yeni diyebileceğimiz, çiftçinin sorunlarına çözüm olabilecek bir madde yok. Kararlarda çiftçinin yüksek maliyet, düşük fiyat sorununa çözüm olacak, gıda enflasyonunu düşürecek, verimliliği artıracak, tarımda yaşanan krizi çözecek bir öneri, çözüm yok.
Bundan önceki şura Bekir Pakdemirli’nin bakanlığı döneminde 2019 Kasım’ında yapılmıştı. Gelecek 25 yıla ışık tutacağı söylenen 3.Tarım Şurası’ndaki 60 maddelik sonuç bildirisinden 6’sı bile uygulanmadı. Bırakın 25 yıla ışık tutmayı tarımın en karanlık dönemi yaşandı.
4. Tarım ve Orman Şurası’nın sonuç bildirisinde yer alan 86 maddenin bakalım kaç tanesi uygulanacak?
Şûra sonuç bildirgesinde yer alan 86 madde şöyle:
1- Tarımsal üretim planlamasında; bitkisel üretim, hayvansal üretim ve su ürünleri üretimi için stratejik ürün listesi genişletilerek uygulamaya devam edilmeli.
2- Bitkisel ürün dış ticaretinde rekabet gücümüzün yüksek olduğu ürünler ile arz fazlası ürünlerin katma değerli ürünlere dönüştürülerek ihracatının arttırılmasına yönelik yeni stratejiler belirlenmeli.
3- Meraların korunması ile işgallerin engellenmesinde sadece Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sorumlu olmasına imkân sağlayacak mevzuat ve altyapı düzenlemeleri yapılmalı, mera ıslahına yönelik iklim değişikliği vb. güncel gelişmelere göre yeni bakış açıları ile projeler uygulamaya konulmalı.
4- “Tarım Odaklı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri” ile “Ar-Ge Merkezleri” kurulmalı ve geliştirilmeli, tarımsal sanayide ürün bazında kümelenme teşvik edilmeli.
5- Bitki koruma ürünlerinin üretim ve ruhsat süreçleri iyileştirilmeli, biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemleri yaygınlaştırılmalı, biyolojik bitki koruma preparatlarının ruhsatlandırılması teşvik edilmeli ve kolaylaştırılmalı, uluslararası gelişmeler takip edilerek dünyada yasaklanan bitki koruma ürünleri ülkemizde de yasaklanmalı, MRL değeri çok düşük olan bitki koruma ürünlerinin ruhsatları gözden geçirilmeli.
6- Tarım arazilerinin kullanımı etkinleştirilmeli, miras hukuku ile ilgili ikincil mevzuat çalışması ivedilikle yapılmalı, arazi bankacılığı ve bütünleşik üretim sistemi geliştirilmeli, arazi kullanım planları hazırlanarak uygulamaya konulmalı.
7- “Kent Tarımı” ve dikey tarım ile ilgili düzenlemeler yapılmalı, şehir merkezlerinde âtıl durumda olan tarım arazilerinin kent tarımında kullanılması için Bakanlık ve yerel yönetimlerin iş birliği yapacağı bir sistem oluşturulmalı.
8- “Organize Tarım Bölgeleri” artırılmalı ve geliştirilmeli, jeotermal kaynak potansiyelinin yoğun olduğu yerlerde topraksız kültürle yetiştiriciliğin yapılacağı yeni bölgeler oluşturulmalı.
9- Üretici örgütlerinin etkinliği artırılmalı ve ürünün üretiminden tüketiciye ulaşmasına kadar olan tüm süreci kapsayacak şekilde görev almalarını sağlayacak düzenlemeler yapılmalı.
10- Havza bazlı desteklerde havzalar, idari sınır yerine tarımsal potansiyele göre belirlenmeli.
11- Destekleme ödemelerinde rekabet oluşturacak şekilde diğer finans kurumları da sisteme dâhil edilmeli.
12- Küçük işletmelerin ölçeklerinin büyütülmesine ve parsel bütünlüğünün sağlanmasına yönelik arazi bankacılığı sistemi ve finansal mekanizmalar geliştirilmeli.
13- Göçer hayvancılık işletmeleri izlenmeli ve kayıt altına alınmasına yönelik sistem ve destekleme modelleri geliştirilmeli.
14- Biyoçeşitliliğin korunmasına dair mevzuatın altyapısı tamamlanmalı.
15- Deniz ve kıyı biyolojik çeşitliliği biyoçeşitlilik açısından ele alınmalı ve öne çıkarılmalı.
16- Genetik kaynaklar korunmalı, sürdürülebilir kullanımı sağlanmalı ve kurumlar arası iş birliği artırılarak envanteri geliştirilmeli.
17- Sürdürülebilir orman yönetimi için yapay zekâ destekli izleme ve değerlendirme sistemi kurulmalı, uydu verileri ve yapay zekâ destekli ekosistem izleme ağları genişletilmeli.
18- Orman ürünleri sektöründe sürdürülebilir hammadde tedariki ve stratejik ürün geliştirmeye odaklı bir yol haritası oluşturulmalı, hurda ahşap yönetimi için eylem planı hazırlanmalı.
19- Ormanlarımızda zarar yapan organizmalarla mücadele için “Entegre Zararlı Yönetimi” ve biyolojik mücadele uygulamaları geliştirilerek, biyolojik mücadele laboratuvarları güçlendirilmeli.
20- Türkiye’de arazi kullanımı genelinde iklim nötr hedefi doğrultusunda çalışmalar güçlendirilip, tarımsal ormancılık (Agroforestry) uygulamaları yaygınlaştırılmalı.
21- Meralarda ve ormanlarda karbon yutak kapasitesi artırılmalı.
22- Orman ekosistemleri iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirilmeli, yangın riski belirleme ve erken uyarı sistemleri geliştirilmeli, yangınlara yönelik mevzuat güncellenmeli ve iklim değişikliğine dirençli türler için yayılış modelleri oluşturulmalı.
23- Jeopolitik değişimler, küresel krizler ve savaşların gıda fiyatları ve arzında oluşturabileceği fırsatlar ve tehditler değerlendirilmeli, bu koşulların ülkemiz gıda sistemine yönelik olası tehditlerine karşı önlemler alınmalı.
24- Tek sağlık yaklaşımı çerçevesinde, gıdalardaki antibiyotik ve pestisit kalıntısının önlenmesi için çok disiplinli ve etkin mücadele sağlanmalı, ulusal tek sağlık politika ve stratejileri için mevzuat ve altyapı çalışmaları gerçekleştirilmesi, ilgili paydaşların katılımı ile “Ulusal Tek Sağlık Koordinasyon Kurulu” oluşturulmalı, tek sağlık eğitim programları yaygınlaştırılmalı.
25- Üretici ve tüketicilerde gıda güvenliği farkındalığı artırılmalı; bilgi kirliliği ile etkin mücadele edilmeli.
26- Gıda kaybı ve israfının önlenmesi amacıyla tarımsal örgütler ve kurumlar arası iş birliği yapılarak yönetim stratejileri geliştirilmeli, gıda muhafaza yöntemleri geliştirilmeli, gıda bankacılığı desteklenmeli, üretici ve tüketiciler gıda kaybı ve israfının önlenmesiyle ilgili bilgilendirilmeli.
27- Endüstriyel biyoteknolojik uygulamaların ülkemizde gelişebilmesi ve yaygınlaşması için mevzuat uyumlaştırılmalı, yerli üretim artırılarak dışa bağımlılığı azaltacak teşvik sistemi oluşturulmalı.
28- İklim krizi, afetler, savaşlar ve salgınlar nedeniyle yerel ve kısa tedarik zincirleri geliştirilerek, küresel ve merkeziyetçi tedarik zincirlerine olan bağımlılığın azaltılmasını sağlayacak politikalar geliştirilmeli.
29- Hayvancılık işletmelerinin nitelikli işgücü ihtiyacını karşılamak amacıyla çobanlık için sosyal güvence imkânları sağlanmalı, mesleki yeterlilikleri belirlenmeli, “Çoban Akademileri” ve uygulamalı eğitim merkezleri kurulmalı.
30- Hayvan hastalıklarına dirençli, adaptasyon kabiliyeti yüksek, üstün verimli ırklar desteklenmeli ve yaygınlaştırılmalı.
31- Küçükbaş hayvancılığın toplam kırmızı et üretimindeki payı artırılarak %35 seviyelerine çıkarılmalı ve bu kapsamda destek ve programlar uygulanmalı.
32- Hayvansal üretimde yerli üretim hem miktar hem kalite açısından güçlendirilmeli ve yerli hayvan ırkları korunmalı.
33- Dijital borsa ve blok zincir tabanlı üretici-tüketici doğrudan satış sistemleri hayvansal ürün piyasalarında aktif hale getirilmeli.
34- “Avrupa Yeşil Mutabakatı”na tarım sektörünün uyumu çalışmaları artırılmalı.
35- Tarımsal üretim ve arazi kullanım planlamaları güçlendirilmeli, toprak etüt haritalama çalışmaları tamamlanarak dijital veri tabanı (Toprak Bilgi Sistemi) oluşturulmalı.
36- Minimum toprak işleme teknikleri yaygınlaştırılmalı, toprağın karbon tutma kapasitesi artırılmalı, organik gübre üretimi için bitki ve hayvan atıkları değerlendirilmeli.
37- Kuraklık ve aşırı hava olaylarına karşı erken uyarı sistemleri kurulmalı, dijital tarımsal kuraklık izleme sistemi geliştirilmeli.
38- İklim değişikliğinin beklenen etkilerine (kuraklık, yağış ve sıcaklık değişimleri, hastalıklar vb.) dayanıklı bitki çeşit, tür ve hayvan ırklarının tespiti, geliştirilmesi ve kullanımı sağlanmalı.
39- Tarım sektöründe yenilenebilir enerji kullanımı artırılmalı ve yeşil büyüme stratejileri geliştirilmeli.
40- Kırsal alanların sosyoekonomik yapıları, coğrafi konumları ile kent merkezlerine olan uzaklıklar dikkate alınarak yakın ve uzak kırsal alanlar, destek ve hibe programları ile önceliklendirilerek desteklenmeli.
41- Kırsalda sürdürülebilir yaşam koşullarının iyileştirilmesi için başta sağlık, eğitim, ulaşım, iletişim ile sosyal ve kültürel imkanlar olmak üzere sunulan hizmetler geliştirilmeli.
42- Kırsal alanda ve tarım sektöründe çalışan kadın ve genç çiftçiler devlet destekli olarak sosyal güvenlik kapsamına alınmalı.
43- Tarımsal amaçlı örgütlerin tarım sektöründe daha etkin ve sürdürülebilir olmaları için ilgili mevzuat yeniden düzenlenmeli.
44- Tarım ve kırsal kalkınma politikalarında kurumlar arası eşgüdüm Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda sağlanmalı, kaynakların daha verimli kullanılmasına yönelik bütüncül bir yaklaşım benimsenmeli.
45- Balıkçılık ve su ürünleri sektörünün kamu yönetimi yapısı güçlendirilmeli, su ürünlerine ilişkin görevler farklı kurum ve birimlerden alınarak tek çatı altında toplanmalı.
46- Su ürünleri sektöründe güçlü bir üretim, işleme ve pazarlama yapısı oluşturulmalı; avcılık ve yetiştiricilik faaliyetlerinde sürdürülebilirliği esas alan, planlı ve dengeli bir gelişim teşvik edilmeli.
47- Su ürünleri stokları koruma-kullanma dengesi gözetilerek yönetilmeli; ülke suları dışındaki balıkçılık faaliyetleri güçlendirilmeli ve kontrol ile denetim faaliyetlerinin etkinliğini artırmak için yetkilendirilmiş ayrı bir “Su Ürünleri Koruma Memurluğu” yapısı oluşturulmalı.
48- Balıkçı barınakları iyileştirilmeli ve bu alanların yönetim yapısı güçlendirilmeli.
49- “Su Kanunu” ve “Taşkın Kanunu” mevzuat altyapısı tamamlanmalı.
50- Su ile ilgili kurum ve kuruluşların yetki, görev ve sorumlulukları yeniden gözden geçirilmeli; su yönetimi, merkezi ve entegre bir yapıya kavuşturulmalı.
