Türk gıda ihracatçıları, son dönemde üründe ihracat rotasını lavaş (tortilla) ekmeğine çevirdi. 2024’te yaklaşık 107 milyon dolarlık lavaş ihracatı gerçekleştiren Türkiye, özellikle Avrupa, Ortadoğu ve ABD’deki market ve restoranlara ürün tedarik ediyor. Artan dış talep Türk firmalarını da bu alanda yeni yatırımlara yönlendiriyor. Yurt içinde özellikle un sektörünün önde gelen firmalarının yatırım için kolları sıvadığı belirtiliyor.
Son dönemde gıda ihracatçısı, lavaş ihracatına sarılmış durumda. Geçen yıl yaklaşık 107 milyon dolarlık lavaş (tortilla) ekmek ihracatı gerçekleştiren Türkiye, başta Avrupa olmak üzere Ortadoğu ve ABD’deki etnik marketlerde ve restoranlara ihraç ediyor. İstanbul İhracatçı Birlikleri’nden elde edilen verilere göre geçen yılın ilk üç ayında 25.9 milyon dolar lavaş ekmeği ihracatı gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde yüzde 33,6 artışla 34,6 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Yılın ilk çeyreğinde Almanya, Irak ve ABD ihracatında önemli artışlar yakalandı. Diğer yandan, lavaş ekmeğe olan talebin artmasıyla un sektörünün önde gelen firmalarının da bu yönde yatırımlar yaptıkları belirtiliyor.
Lavaşa globalden talep büyük artıyor
Son yıllarda dünyada lavaş ekmeğe olan ilgi hızla artarken, özellikle Almanya, Amerika ve Ortadoğu pazarından gelen talep dikkat çekiyor. Gıda sektöründe faaliyet gösteren Global24’ün kurucusu Remzi Tosun, lavaşın kökeninin Meksika mutfağına dayandığını ancak dünya genelinde hızla yayıldığını ifade etti. Tosun, ekmek sektöründe yeni bir alan olan lavaşın her geçen yıl daha fazla talep gördüğünü belirterek, “Son 3 yıldır ciddi bir büyüme gözlemliyoruz. Talep her yıl artıyor. Şu anda birlikte çalıştığımız üreticinin kapasitesi yetmediği için yeni üretici arayışına başladık” dedi.
Firma olarak Balkan ülkelerinde zincir restoranların yanı sıra zincir marketlerle özel marka (private label) ürün gönderdiklerini söyleyen Tosun, Balkanlarda birçok ülkeye lavaş ekmeği ihraç ettiklerini bildirdi. Lavaş ekmeğin 6 ay raf ömrüne sahip olduğunu ve oda sıcaklığında muhafaza edilebildiğini söyleyen Tosun, bu özelliğin ürünün yaygınlaşmasında etkili olduğunu vurguladı.
Tosun, “Eskiden sadece HORECA sektöründe (otel, restoran, kafe) yer alan ürünler artık ev mutfaklarına da girdi. Daha önce restoranların kendi fırınlarında pişirdiği ürünler, şimdi hazır olarak temin ediliyor” diye konuştu. Türkiye’nin lavaş üretiminde bölge ülkeleri için önemli bir tedarikçi haline geldiğini ifade eden Tosun, Balkanlarda birçok büyük restoran zincirinin lavaş ihtiyacını Türkiye’den karşıladığını, bu alanda üretim yapan firmaların sayısının da arttığını belirtti.
Büyük un firmaları lavaş üretimine girdi
Sektöre büyük un firmalarının da yatırım yaptığını aktaran Tosun, bu yatırımların çoğunun sessizce yapıldığını söyledi. Lavaş üretiminin çok büyük sermaye gerektirmediğini ifade eden Tosun, üretim ve paketleme makinelerine yatırım yapılarak tamamen otomatik sistemlerle üretim yapılabildiğini iletti. Lavaşın özellikle israfı da azalttığını vurgulayan Tosun, “Lavaşı dolapta saklanabilir ve içinden ihtiyacı kadarını alabiliyor. Aileler, yalnız yaşayanlar ve öğrenciler için ideal bir ürün haline geldi.
Lavaş ekmeği dönercilerde 10 santimetrelik boyutlarda kullanılırken, ev tipi tüketimde en çok 25 santimetrelik ürünler rağbet görüyor. En fazla tercih edilen ürünler 6’lı, 8’li ve 10’lu paketler olarak öne çıkıyor. Yalnızca ihracat değil, iç pazarda da büyüme yaşanıyor. Artık zincir marketlerin raflarında 6-7 farklı lavaş markası yer alıyor. Ürün çeşitliliği arttı. Meksika ve Amerika pazarında olduğu gibi Türkiye’de de lavaş çeşitleri genişlemeye başladı” açıklamasında bulundu.
