36 ilde etkili olan 30 yılın en büyük zirai don felaketinde hasar, 2025 bütçesinden tarıma ayrılan 135 milyar lira destekleme ödemesini de aşabilir.
TBMM’de ilk İklim Kanunu Teklifi’nin görüşmeleri devam ederken; Türkiye iklim krizinin etkisini son 30 yılın en büyük zirai don felaketiyle sert şekilde hissetti. 10-12 Nisan tarihleri arasında yaşanan dondan; narenciye, üzüm, patates, soğan, marul gibi temel gıda ürünleri büyük zarar gördü. Şeftali, kayısı, erik, kiraz gibi erkenci meyve ağaçlarında bazı bölgelerde yüzde 100’e varan kayıplar yaşandı. Üreticinin gözü kulağı artık devletin atacağı adımdayken, tarım yazarı Gazi Kutlu, zararın oluşturabileceği rakamları çıkardı. Kutlu, “Türkiye tarımsal hasılasının yüzde 20’sini oluşturan meyvecilik sektörünün değeri yaklaşık 14 milyar dolar. Burada yüzde 10’luk zarar 1.4 milyar dolar, yüzde 30’luk zarar ise 4.2 milyar doları buluyor” dedi.
120 MİLYARLIK KAYIP
Sebze ve tarla ürünlerindeki hasarın henüz hesaplanmadığına işaret eden Kutlu, şöyle konuştu: “2025’te çiftçiye verilecek toplam destek miktarı 135 milyar TL. Bugünkü döviz kuruyla 3 milyar dolarlık bir zarar oluşursa, yaklaşık 120 milyar TL’lik bir üretim kaybı demek. Eğer zarar 4 milyar dolara ulaşırsa bu rakam 160 milyar TL’ye çıkıyor. Yani tüm tarımsal destek bütçesini bu zararı karşılamak için harcasak bile yetmiyor. Bu büyüklükteki bir zararın Tarım Sigortaları Havuzu’nun (TARSİM) sigorta kapasitesini de aştığını kabul etmeliyiz. Üstelik birçok çiftçi tarım sigortasına sahip değil. Banka kredisi zoruyla TARSİM yaptıranlar belki kısmi bir tazminat alabilecek, ancak sigortasız üretici için bu don, iflas anlamına geliyor.”
Devlet destek versin
Zirai dondan etkilenen 36 şehirden biri de 6 Şubat depremlerinin yaralarının hâlâ sarılamadığı Kahramanmaraş oldu. CHP’li vekil Ali Öztunç, ilde zirai don felaketinin sonuçlarının araştırılması ve afet bölgesi ilan edilmesi amacıyla Meclis araştırma önergesi verdi. Önergenin gerekçesinde, “Kahramanmaraş’ta çiftçilerimizin ayakta kalabilmesi için bir an önce çiftçilerimizin yaşadığı bu kayıpların tespiti yapılmalı. Tüm hasarın devlet tarafından acil olarak karşılanması gerekmektedir. Kredi borçları ertelenmeli ve teşvik desteği verilmelidir. Tarım sigortası yaptıramamış çiftçilerimiz de bu desteklerden mutlaka faydalandırılmalıdır. Kahramanmaraş afet bölgesi ilan edilmeli” denildi.
