Robert F. Kennedy Jr.’ın ABD Sağlık ve İnsani Hizmetler Bakanı olarak atanması, küresel gıda endüstrisinde şiddetli bir dalgalanmaya neden oldu. Kennedy’nin işlenmiş gıdalara yönelik sert tutumu, büyük gıda şirketleri için köklü değişimlerin sinyallerini veriyor. Gıda güvenliği, katkı maddeleri, şeffaflık ve regülasyonlar konularındaki potansiyel değişiklikler, sektörde bir “deprem” etkisine sebep oluyor. Peki asıl deprem ne zaman?
Nestle CEO’su Laurent Freixe, 22 Ocak 2025’te Davos’ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu (WEF) yıllık toplantısında bir konuşma yaparak, paketlenmiş gıdaların dünyanın dört bir yanındaki birçok insana güvenli ve besleyici gıda sağladığı ve gıda israfını azalttığı için “insanlık için çok önemli” olduğunu söyledi. Bu Nestle gibi bir şirket için alışılmadık bir çıkıştı. Aslında, Robert F. Kennedy Jr.’ın ABD’de Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı olduktan sonraki tutumuna bir tavır olduğu da söylenebilir.
Robert F. Kennedy Jr.’ın ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı olarak atanması, küresel gıda endüstrisinde şiddetli bir dalgalanmaya neden oldu. Kennedy’nin işlenmiş gıdalara yönelik sert tutumu, büyük gıda şirketleri için köklü değişimlerin sinyallerini veriyor. Gıda güvenliği, katkı maddeleri, şeffaflık ve regülasyonlar konularındaki potansiyel değişiklikler, sektörde bir “deprem” etkisine sebep oluyor.
Daha geniş anlamıyla, gıda sektöründe beklenen depremin ön sarsıntılarının şok dalgaları yaşanıyor. Bu deprem gıda şirketlerinin borsa hisselerinde de görülmeye başladı. Peki, asıl deprem ne zaman?
Robert F. Kennedy Jr.’ın Politikaları ve Etkileri
Öncelikle, Temiz Etiket (Clean Label) hareketi güçleniyor.
Kennedy, uzun süredir gıda sektöründeki yapay katkı maddeleri, genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO), pestisit kalıntıları ve endüstriyel işleme süreçleri konusunda sert eleştirilerde bulunuyor. Bu eleştiriler, özellikle çocuk gıdalarındaki yapay renklendiriciler ve tatlandırıcılara odaklanıyor.
Kennedy’nin bakanlığıyla birlikte, “temiz etiket” (clean label) ürünlere yönelik tüketici talebi hızla artıyor. NielsenIQ’nun 2024 verilerine göre, tüketicilerin yüzde 72’si artık gıda etiketlerini dikkatle inceliyor ve yüzde 68’i yapay katkı maddelerinden kaçınmaya çalışıyor. Bu da, gıda devlerini ürün formülasyonlarını değiştirmeye zorluyor.
Büyük Şirketler Nasıl Konum Alıyor?
Kennedy’nin sert tutumu, Nestle, Kellogg, Coca-Cola ve diğer büyük gıda şirketlerinde farklı tepkilere yol açtı:
Nestle CEO’su Laurent Freixe, Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu’nda yaptığı açıklamada, ambalajlı gıdaların “insanlık için çok önemli” olduğunu savundu. Ancak, temiz etiket ve sürdürülebilir tarım uygulamalarına destek vereceklerini de belirtti.
Kellogg, özellikle şekerli kahvaltılık gevreklerindeki yapay katkı maddeleri konusunda baskı altına girdi. Fruit Loops gibi ürünleriyle Kennedy’nin doğrudan hedefi oldu.
Coca-Cola, yapay tatlandırıcılar ve gıda katkı maddeleri konusundaki eleştiriler nedeniyle zorlu bir dönemden geçiyor. Şirketin hisselerinde kısa vadeli dalgalanmalar yaşandı.
Büyük gıda şirketlerinin, Kennedy yönetimi altında FDA ve USDA tarafından getirilecek yeni düzenlemelere karşı nasıl bir uyum stratejisi geliştireceği kritik bir soru olarak öne çıkıyor.
Kennedy’nin bakanlığı ile birlikte beklenen yeni regülasyonlar şunları içerebilir:
ABD’de Beklenen Düzenlemeler
. Ultra-işlenmiş gıdalar için yeni etiketleme gereklilikleri.
. Yapay tatlandırıcılar ve renklendiriciler için genişletilmiş güvenlik testleri.
. Nanomateryallerin gıda üretiminde kullanımına yönelik sıkı kısıtlamalar.
. GDO’lu ürünler için daha şeffaf etiketleme zorunluluğu.
. Pestisit kalıntıları için yeni maksimum seviyelerin belirlenmesi.
Avrupa Birliği’nde Yeni Politikalar
AB’de de benzer düzenlemeler hız kazanıyor:
. Nutri-Score etiketleme sisteminin zorunlu hale getirilmesi.
. Mikroplastik içeren ambalajların yasaklanması.
. Hayvansal üretime dayalı protein kaynaklarının alternatiflerle değiştirilmesi teşvik edilecek
Bu değişiklikler, ABD ve Avrupa arasındaki ticari ilişkileri de etkileyebilir. AB’nin sürdürülebilir gıda politikaları, ABD’deki düzenlemelerle örtüşürse, uluslararası ticaret anlaşmalarında yeni standartlar belirlenebilir.
