İrfan Donat
FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ocak’ta şeker, bitkisel yağ ve et fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle aylık bazda yüzde 1,6 geriledi.
Küresel gıda fiyatları 2025’in ilk ayında düştü.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, Ocak’ta aylık bazda yüzde 1.6 gerilerken, yıllık bazda yüzde 6,2 yükseldi.
Şeker, bitkisel yağlar ve et fiyat endekslerindeki düşüşler, süt ürünleri ve hububat fiyat endekslerindeki artışları fazlasıyla dengeledi.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Ocak’ta aylık bazda yüzde 0,3 gibi yataya yakın bir artış gösterirken, yıllık bazda yüzde 6,9 geriledi. Buğday ihracat fiyatları Ocak ayında çok hafif bir düşüş gösterirken genel itibariyle stabil bir seyir izledi. Zayıf ithalat talebi fiyatlar üzerinde baskı yaratırken, Rusya Federasyonu’ndaki arz sıkışıklığı ve Avrupa Birliği, Rusya Federasyonu ve ABD’nin bazı bölgelerindeki belirsiz kış mahsulü koşulları fiyatlarda belirleyici oldu. Dünya mısır fiyatları Ocak’ta artarak son iki yıldır ilk kez bir yıl önceki seviyelerini aştı. Yukarı yönlü fiyat baskısı, mevsimsel olarak arzın kısıtlı olması, Arjantin’de ekimin bitmesiyle oluşan olumsuz koşullar, Brezilya’nın ana mahsulündeki (safrinha) yavaş ilerleme ve ABD’de revize edilen düşük mısır üretimi ve stok tahminlerinden kaynaklandı. Diğer iri taneli tahıllar arasında sorgum ve arpanın dünya fiyatları artarken, arpadaki artış sadece marjinal düzeyde kaldı. Bu arada, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, ihraç edilebilir arzın bol olması ve ihracatçılar arasındaki rekabetin fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturmaya devam etmesiyle Ocak ayında yüzde 4,7 geriledi.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Ocak’ta aylık bazda yüzde 5,6 düşerken, yıllık bazda yüzde 24,9 arttı. Düşüş temel olarak dünya palm ve kolza yağı fiyatlarındaki gerilemeden kaynaklanırken, soya ve ayçiçek yağı kotasyonları sabit kaldı. Yedi ay üst üste yükseldikten sonra uluslararası palm yağı fiyatları, büyük ölçüde talep kısıntısı nedeniyle son yılların en yüksek seviyelerinden gerilerken, kolza yağı fiyatları 2025’in başlarında ılımlı bir şekilde daraldı. Buna karşın, soya ve ayçiçek yağı kotasyonları sabit kaldı. Güney Amerika’nın soya fasulyesi üreticisi ülkelerindeki olumsuz hava koşullarına ilişkin endişeler ve güçlü küresel ithalat talebi fiyatları kısmen destekledi.
FAO Et Fiyat Endeksi, Ocak’ta aylık bazda yüzde 1,4 azalırken, yıllık bazda yüzde 8,1 arttı. Düşüşte uluslararası küçükbaş, domuz ve kanatlı eti fiyatlarındaki gerilemenin büyükbaş eti kotasyonlarındaki artıştan daha ağır basması etkili oldu. Küçükbaş hayvan eti fiyatları, yıl sonu tatillerinin ardından talebin azalmasıyla gevşedi. Benzer şekilde, domuz eti fiyatları da Almanya’daki şap hastalığı salgınının bazı önemli ithalatçı ülkelerin ithalat yasaklarını tetiklediği ve kış tatili sırasında mezbahaların kapanmasından kaynaklanan yığılmalarla daha da kötüleşen bol miktarda arz fazlası ile sonuçlanan Avrupa Birliği’ndeki düşük kotasyonlara bağlı olarak geriledi. Bu arada, kanatlı eti fiyatları, özellikle rekabetçi yem fiyatlarının üretimi desteklediği Brezilya’daki bol arzı yansıtarak gevşedi. Buna karşın, dünya büyükbaş hayvan eti fiyatları, önemli pazarlardan gelen güçlü ithalat talebinin devam etmesiyle yükseldi.
