Karadeniz ve Marmara’da ekonomik değeri olan 19 balık türünde mikroplastik olup olmadığı araştırıldı. Prof. Dr. Ülgen Aytan’ın yürüttüğü araştırmada bütün türlerde mikroplastik saptandı.
Türkiye’nin yıllık plastik üretimi 10 milyon ton. Çöpe giden plastik miktarıysa 4 milyon ton. Plastik çöpümüzün yaklaşık 700 bin tona yakını toplanabiliyor, geri kalanın akıbetiyse belirsiz… Belirsiz dediysek sözün gelişi… Son yapılan araştırma mikroplastiklerin deniz yoluyla bedenimize girdiğini gözler önüne seriyor.
11 yıllık ölçüm
Araştırmaya imza atan kişi Prof. Dr. Ülgen Aytan… İngiltere’de Plymouth Marine Laboratory’de ‘plankton ekolojisi’ alanında çalışırken denizlerdeki mikroplastikler dikkatini çekmiş. “Denizden örnek aldığımda mikroplastikleri de almış oluyordum. Sonra gördüm ki plankton ve plastik ayrılmaz bir halde ve eş bir dağılıma sahip” diyerek özetliyor karşılaştığı tabloyu.
2013’te Türkiye’ye dönen Prof. Aytan o tarihten bu yana Türkiye denizlerinde deniz çöpleri ve mikroplastikleri araştırıyor.
Artık hepsinde var
Aytan, çalışmalarını Karadeniz ve Marmara Denizi’nde yoğunlaştırmış. Araştırma gemisiyle denize çıkıp belli koordinatlarda toplanan su ve balıklar laboratuvar ortamında analiz ediliyor, yakalanan balıklar içleri açılarak gelişmiş cihazlarla mikron düzeyine kadar inceleniyor.
Aytan, ekonomik değeri olan balıklardaki mikroplastikleri incelediklerinde karşılaştıkları tablo için ‘vahim’ diyor: “Geçmişte balık türlerindeki mikroplastikleri ‘Şu türün yüzde 40’ında bunun yüzde 18’inde çıktı gibi oranlarla’ tanımlarken artık “Hepsinde var” diyoruz. Durum vahim. Bu çok yönlü ve ağır bir sorun. Kesinlikle çok korkmamız gereken bir durum ve her yıl miktarı artıyor…”
