Yapılan son araştırma, incir ağaçlarının tozlaşmasını sağlayan incir arılarının yaşamının artan sıcaklıklar nedeniyle kısaldığını gösteriyor.
Uppsala Üniversitesi’nden araştırmacılar giderek artan sıcaklıkların arılar üzerindeki etkilerini inceledi. Sonuçlar sıcak havaların incir ağaçlarının tozlaşmasını sağlayan incir arılarının yaşam sürelerinin kısalmasına neden olduğunu gösterdi.
İncir ağaçları dünyanın birçok yerinde ormanlardaki yaban hayatına sağlayan önemli ağaç türlerinden Bu ağaçların özelliği yıl boyunca meyve vermeleri. Ancak incir meyvesinin oluşması sadece bu ağaçların tozlaşmasında özelleşmiş incir arılarına bağlı.
Her incir türü kendine özgü bir tür incir arısı yoluyla tozlaşıyor. Sadece iki milimetre boyunda olan incir arıları 2-3 gün yaşasa da tozlaşmayı sağlamak için 10 kilometre kadar yol kat etmek zorunda kalabiliyor. Yükselen sıcaklıklar sonucunda örü kısalan arılar ise bu mesafeleri tamamlayamayabiliyor.
2 gün yerine sadece 2 saat hayatta kalabiliyorlar
Bilim insanları araştırmada 5 farklı incir arısı türünü kontrollü koşullar altında deneye tabi tuttu. Sıcaklığın 36 dereceye çıkması ile normal yaşam süreleri 2-3 gün olan arıların sadece 2-10 saat arasında hayatta kalabildiği görüldü. Ecology and Evolution dergisinde yayınlanan makaleye göre hava sıcaklığının artmasının getirdiği baskı yanında ormanlık alanların yok edilmesi de arıların yeni bir incir ağacı bulmak için uçması gereken mesafeyi artırıyor.
İncir arılarının sıcaklık sorunu gece uçmak gibi adaptasyon yöntemleri ile aşabileceği umuluyor. Arıların yok olması ve incir ağaçlarının meyve vermemesinin orman sistemlerinde birbirini tetikleyecek çok büyük etkileri olacağı ifade ediliyor.
İncir ve arıların birbirine bağlı yaşam döngüsü
İncir arılarının yaşam döngüsü oldukça ilginç. İncir çiçeği, sıradan çiçeklerden farklı olarak, içinde birçok erkek ve dişi çiçek barındıran kapalı bir yapıya sahip. başka incir çiçeklerinin polenlerini ve döllenmiş yumurtaları taşıyan bir dişi incir arısı, küçük ve ham bir incir meyvesine benzeyen incir çiçeğine altındaki delikten giriyor. Arı bu yapının içinde yer alan çiçeklere yumurtalarını bırakırken aynı zamanda taşıdığı polenlerle bazılarının da döllenmesini sağlıyor.
Döllenen dişi çiçekler ağacın soyunun devamı için incir çekirdeği dediğimiz tohumları oluştururken, arının yumurtladığı çiçekler de içinde de arıların geliştiği keseciklere dönüşüyor. Olgunlaştıktan sonra keseciklerden çıkan erkek arılar, henüz dışarı çıkmamış olan dişi arıları bularak bunlarla çiftleşiyor. Bu sırada olgunlaşmakta olan meyvede erkek çiçekler oluşuyor.
Meyvenin içinde geçen bir hayat
Dişi arılar da keselerinden çıktıktan sonra erkek çiçeklerin polenlerine bulanıyor. Kanatları olmayan erkek arılar artık olgunlaşmakta olan meyvenin yüzeyine doğru delikler açıyor ve ölüyor. Polenle yüklü dişi arılar ise bu deliklerden çıkarak yeni incir çiçekleri bulmak ve yumurtlamak üzere yola çıkıyor.
