Türkiye, kişi başına en çok gıda israfının yapıldığı 10 ülke arasında 3. sırada yer alıyor. Verilere göre satın aldığımız ekmeğin yüzde 34’ü, deniz ürünlerinin yüzde 12,5’i, kuru baklagilin yüzde 32’si, kırmızıbeyaz etin yüzde 17’si, süt ve süt ürünlerinin yüzde 41’inin çöpe gittiği belirtiliyor.
Mutfaklarda tasarrufa odaklanan yemek yazarı ve şef Refika Birgül, günlük hayatımızda gıdanın nasıl israf edildiğine, bunun önüne nasıl geçilebileceğine ve bereketin önemine dikkat çekiyor. Ülkemizde boşa harcanarak israf edilen gıdaları tespit etmek amacıyla çöp konteynerlerine girerek araştıran Refika Birgül, meyve sebzeden yeşilliğe, ekmekten simit ve keke hala kullanılabilir durumdaki yiyeceklerin atıldığını görünce, “Boşa Harcama” diyerek farkındalık yaratmak amacıyla Bereket video serisini hazırlamaya karar verdi. İstanbul’da yaşadığı Kuzguncuk semtinde evine giderken çöp konteynerindeki gıdaların fazlalığını görünce, video kaydı alarak kentlerde yaşanan gıda israfına dikkat çekmek istediğini belirten Refika Birgül ile gıda israfını önlemek için yapılabilecekleri konuştuk.
Çöp konteynerine girme fikri nasıl oluştu?
İşimden evime giderken yolda gördüğüm bir çöp kutusuna baka baka başladı aslen her şey. O kadar çok gıda çöp olarak atılmaktaydı ki… Rakamsal olarak da Türkiye’de Fazla Gıda’nın açıkladığı rakamlara göre tarladan toplanan meyve sebzenin bize ulaşana kadar %50’si israf oluyor. Biz bu ürünleri satın aldıktan sonra ise gerek buzdolabımızda, gerek yemeği yapmadan ya da yapıp yemeyerek biz de %50’sini israf ediyoruz. Yani tarladan çıkmış bir sebzenin yaklaşık sadece %24,5 gibi bir rakamını kullanıyoruz. Gerisi yolda bir yerlerde ziyan oluyor. Bunun ekmekte de, ette de, süt ürünlerinde de olduğunu görüyoruz. Konteynere girdikçe de her gün rastladığım bu görüntüleri toplumumuzun da görmesi gerektiğini düşündüm. Çöpten kasayla bağ bağ rokalar çıktı. Tamamen kullanmak yerine rokanın sapını kesip atmışlar. Maydanoz bağları arasında sararan kısımlar olunca, olduğu gibi atılmış. Soğanın dış kabuğunu soymak zahmetli diye birkaç katman birden soyularak atılmış. Atılan kısım bir küçük soğan eder. Patates de derin soyularak ziyan edilmiş. Oysa kabuğunu soymaya gerek bile yok. Lif ile dışı temizlendikten sonra kullanılabilir. Domateslerin, salatalıkların kabuğu üstelik de derin bir şekilde soyulmuş. Oysa kabuğun da birçok faydası var. İyice yıkanarak tüketilebilir. Domates kabukları yenebilir ya da sos ve çorba yapımında kullanılabilir. Meyve sebzeden yeşilliğe, ekmekten simit ve keke… Arkamızı döndüğümüz bu gerçeği göstermek istedim. Gıda bu kadar değerlenmiş iken nasıl olduğunu halen anlamakta güçlük çekiyorum.
