Edirne’de kuraklık nedeniyle ayçiçeği verimi dönümde 80 kilolara kadar düştü. Geçtiğimiz yıl yüzde 13 düşerek 2,2 milyon ton olan ayçiçeğinde bu yıl yüzde 20’den fazla kayıp öngörülüyor. Çukurova’da kuraklıktan nasibini alanlardan. Yılın ilk 6 ayında tarımsal kuraklık yaşayan bölgede sulama ihtiyacı artınca maliyetler de arttı.
Kuraklık tüm Türkiye’de verim ve çiftçilerde gelir kayıplarına neden oluyor. Meteorolojik afet pek çok üründe verimi düşürdü. Üretim planlaması zorlaştı, maliyetler artıyor, ihracat azalıyor, gıda fiyatları yükseliyor. Tüm bu sorunlara rağmen su hala vahşi sulama ile boşa akıyor. İçerde tarımsal afetlerle mücadele eden çiftçinin ürünleri dışarda yoğun rekabet, standardizasyon problemleriyle karşı karşıya.
Ne çocukları ne geleceği besleyebildik
Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, enflasyon endişeleri yüzünden ABD’nin bu yıl okula dönüş cirosu 31,9 milyar dolardan 31,3 milyar dolara düşecek. Gözler Türkiye’deki harcamalara çevrildi. Asgari ücret, en düşük emekli maaşı derken çocuklar daha az süt içecek, daha az et yiyecek. Türkiye’nin yıllık kişi başı süt tüketimi 39 kilodan her geçen gün daha da düşüyor. AB ortalaması 100 kilonun çok üzerinde. Pisa karnemiz “sağlam kafa sağlam vücutta bulunur” atasözümüzdeki gibi yetersiz beslenme kaynaklı baş aşağı, ne çocukları besleyebildik ne geleceği.
Çin ve ABD soğuk savaşının er meydanı tarlalar. Syngenta’nın Arkansas’tan kovulmasının ardından birçok eyalet ABD’nin tarım arazilerinin yüzde 1’ine sahip olan Çin’in arazi erişimine kısıtlama getirdi. Bizde topraklar herkese açık, çok misafirperveriz. ABD, Çinli şirketler tarafından geliştirilen tarım dronlarına da yasak getiriyor.
Geçtiğimiz yıl Çinli dronlar tüm dünyada 500 milyon hektar arazide ilaçlama yaptı. Ya dronlar dünyayı gözetliyorsa, ulusal güvenlik meselesini olan tarım bilgilerini rakiplerle paylaşıyorsa. Bazı milletvekillerine göre “Çin, ABD’nin fikri haklarını/ teknolojisini çalıyor, tarımsal ticareti silahlandırıyor.” Çin‘in ABD’nin gübre şirketi Smithfield Foods’u satın alma isteğine de Adalet Bakanlığı “güvenlik endişesi” nedeniyle karşı çıkmıştı.
ABD Türk pazarlarına göz dikti
ABD’li çiftçiler iki ülke arasındaki tarım savaşından kendilerinin zarar gördüğünü düşünüyor. Çin hala daha ABD’nin en büyük tarım ürünleri alıcısı. ABD hükümeti Çin ile tarım ticareti savaşına girince iş dünyası Türk Cumhuriyetleri, Kuzey Afrika gibi Türkiye’nin açılmak istediği pazarlara gözünü dikti, nur topu gibi yeni bir rakip.
ABD’de şimdi de “ulusal güvenlikle ilgili sorun oluşturuyor” iddiasıyla yasakladığı TikTok platformunda yapılan süt iletişim çalışmalarının durdurulması nedeniyle “çocukların süt içme alışkanlığı kazanamamasından” endişeleniyor. Oxford Economics’ e göre TikTok 2023’te ABD’ye 5,3 milyar dolar vergi ödedi.
