Son 10 yılda global pazarda yakaladığı ihracat liderliğini, makine üretimine de taşımaya hazırlanan Türkiye un endüstrisi, bu alanda Çin’i geride bırakıp, liderliği hedefliyor. Un tarafında ise buğday üretiminin artmasını bekleyen sektör atıl kapasiteyi kullanıp, ihracatın itici gücünü kullanmak istiyor. 2023’te 4,2 milyar dolar ihracat yapan makineciler bu yıl ise 5 milyar doları hedefliyor.
Globalde son 10 yıldır dünya ihracat lideri olan Türk un endüstrisi, her geçen yıl ihracat miktarını ve değerini artırıyor. Geçen yıl 3,6 milyon tonun üzerinde ihracatla tüm zamanların en yüksek ihracat rekorunu kıran sektör, önceki yıla göre yaklaşık yüzde 20 artış yakaladı. Sektör, 2023 sezonunu 1,5 milyar doların üzerinde ihracatla kapatmıştı.
Makine tarafında ufukta 5 milyar dolar ihracat var
Endüstrinin diğer güçlü yanı ise makine üretimiyle ilgili. Sektör, dünyadan Çin’den sonra ikinci sırada yer alıyor.
Değirmen ve Sektör Makineleri Üreticileri Derneği’nin (DESMÜD) paylaştığı verilere göre, 2023 yılında değirmen ve sektör makineleri üreticileri yaklaşık 4,2 milyar dolar tutarında ihracat yaptı. Bu yıl ise ufukta 5 milyar dolar var.
Makine ihracatı bugün itibarıyla ABD, Kanada, Avrupa, Latin Amerika, Afrika, Rusya, Türk cumhuriyetleri, Ortadoğu ve Uzakdoğu ülkeleri olmak üzere 169 ülkeye yapılıyor. Türkiye un endüstrisi, hem un üretimi ve kapasitesiyle hem de bu alana yönelik makine üretimiyle pazarda öne çıkıyor. Değirmen ve sektör makineleri, uluslararası pazarlara Türkiye’de 2 yılda bir ve her yıl başka bir ülkede düzenlenen İDMA Fuarı aracılığıyla ulaşıyor.
32 milyon ton kapasitenin 15 milyon tonu kullanılıyor
Türkiye’de geçen yıl buğday üretimi 22 milyon ton olarak gerçekleşti. Bu yıl ise söz konusu üretimin artması hesaplanıyor. Buğday üretiminin her yıl giderek artması sektör için hammaddenin bol ve ulaşabilir olması, hem iç piyasadaki ürün arzını sorunsuz gerçekleştirilmesinde hem de ihracatta pazar yelpazesi ve miktarın yükselmesinde önemli rol oynuyor. Türkiye’de 69 ilde 598 adet un fabrikasının yıllık yaklaşık 32 milyon ton üretim kapasitesi bulunuyor. Sektörün kapasite kullanımı yaklaşık yüzde 50 bandında seyrediyor. Kapasite kullanımını besleyen başlıca ticaret kolunu ise ihracat meydana getiriyor.
Un sanayisinin üretimine ilişkin resmi bir veri olmamasına karşın, 2023 yılında 15 milyon tonun üzerinde bir üretim gerçekleştirdiği tahmin ediliyor. Atıl kapasitenin harekete geçirilmesi adına yeni pazarların oluşmasının yanı sıra üretim maliyetlerindeki kalemlerde desteklemeler ve iyileştirmelerin yapılması sektörün önünü açacağı vurgulanıyor.
Yüksek finans maliyetleri sektörü olumsuz etkiliyor
Öte yandan sektörde artık 3. ve 4. kuşakların işi devraldığı bir döneme giriliyor. Değişen nesiller teknolojiyi yakından takip ettiği için teknoloji yoğun bir sektörden söz edebiliriz. Özellikle Yeşil Mutabakat kapsamında ikiz dönüşümle birlikte sanayiler hızla yeşil sanayiye geçiş yapıyor. Fakat yaşanan ekonomik daralmalar ve finans maliyetlerinin yüksek olması sektörü olumsuz etkiliyor.
