Doğaya verilen tahribatlar sebebiyle 12 kuş türünün daha nesli tükendi. Uzmanlar, bu kayıpların en büyük sebebi olarak insan faaliyetini işaret ediyor.
2023 yılı sonunda The Guardian’de yer alan habere göre, ABD topraklarındaki 12 kuş türünün nesli küresel ölçekte tükendi. Bu gelişme ile dünyanın en büyük altıncı soyu olan kuşların ve tüm canlıların ciddi bir tehdit ile karşı karşıya olduğu bir kez daha gündeme geldi.
İnsan eliyle yapılan faaliyetler sonucu birçok canlı türünün yok olma tehlikesi yaşadığını belirten uzmanlar, biyoçeşitliliği koruma çabalarının artırılması gerektiğini belirtiyor.
‘3,8 MİLYAR YILLIK CANLILIK MİRASINDAN KALAN BEŞ TÜRÜ 30 YILDA KAYBETTİK’
Geçtiğimiz aralık ortalarında Nature Communications’ta yayınlanan makaleye göre, 120 bin yıl içerisinde bildiğimiz kuş türlerinin yüzde 12’si ortadan kalktı. Hacettepe Üniversitesi, Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Utku Perktaş, biyoçeşitlilik krizinin temel sebeplerinden birinin iklim değişimi olduğunu belirtiyor. Günümüzde direkt olarak iklim değişiminin etkilerinden bahsedilemeyeceğinin altını çizen ve “Şu an insan faaliyetleri krizi gündemde” diyen Perktaş, dünyaya ve Türkiye’ye ilişkin şu bilgileri veriyor: “Bugün çok fazla tür kaybediyoruz. Güney Amerika’daki And Dağları’nda küresel ısınmanın getirdiği maliyet sonucunda özellikle yüksek rakımlarda bulunan kuş türlerinin kaybolduğunu görüyoruz. And Dağları’nda yüksek ve soğuk bölgeleri seven dünyanın hiçbir yerinde olmayan kuş türlerinin beş tanesini 1984 yılında görürken 2014 yılında görmemeye başladık. Dünya tarihi 4,5 milyar yıl, 3,8 milyar yıldır da dünyada canlılık görüyoruz. Ve biz sadece 30 yılda o canlılıktan kalan mirastan beş türü kaybetmişiz ve bu türleri tekrar kazanma şansımız yok. Onlar evrimsel sürecin meşakkatli yollarında birçok rastgele olay sonucunda farklı evrim mekanizmalarıyla bugüne geldiler. Dolayısıyla onları biz tekrar yaratamayız.”
‘ÜLKEDEKİ İNSAN FAALİYETLERİ SONUCUNDA 4 BİN BİTKİ TÜRÜ TEHDİT ALTINDA’
Anadolu’nun dünyadaki biyoçeşitlilik açısından önemli üç coğrafyanın kesiştiği çok zengin bir konum olduğunu belirten Perktaş, “Anadolu birçok endemik bitki ve hayvan türünün bulunduruyor fakat buralarda ciddi insan faaliyetleri yapıyoruz” diyor.
Perktaş, şöyle devam ediyor, “Türkiye’de yaklaşık 4 bin endemik bitki türü bulunuyor. Bu çok yüksek bir sayı ve kaybetmeye tahammülümüz olmamalı. Ama inşaat yapımı, hidroelektrik santraller… Nüfus artışına bağlı olarak yerleşim yerleri kurmaya çalışıyoruz ancak ormanları kaybediyoruz. Bunların hepsini yan yana getirdiğimizde coğrafyamızda endemik diyebileceğimiz 4 bin bitki türü tehdit altına giriyor. Hangisini kaybettiğimizi de bilmiyoruz çünkü bir kısmı hala tür olarak kaydedilmemiş olabilir. Örneğin Tuz Gölü havzasında her iki ayda bir tür bulma şansı olabilir. Ama yerleşim yerleri, kaçak kuyular ve tarım faaliyetleriyle Tuz Gölü habitat özelliğini yitirmiş durumda.”
