Yılda yaklaşık 90 bin ton tereyağı üretilen Türkiye’de kilogram fiyatları 280 ila 500 TL arasında değişiyor. Onlarca üreticinin olduğu pazarda ‘Hakiki tereyağı koyu sarı olur, açık renklilerde margarin var’ algısı hâkim. Tüketici koyu sarı tereyağının peşinden koşunca sanayici beta karotenden ‘annatto’ adındaki gıda boyasına kadar birçok takviyeyle talebi karşılıyor. Peki renk, hakiki tereyağını bulmak için ne kadar güvenilir bir kriter?
Tereyağı dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de mutfakların baştacı. Üstelik 90’larda ‘sağlıksız’ denilerek kaybettiği itibarını son 20 yılda fazlasıyla geri kazanmış durumda. “İyi tereyağı tüketmek sağlığa zararlı değildir” şeklindeki hekim tavsiyesi herkese derin bir ‘oh’ dedirtti ancak bu kez de pazar, o ‘iyi’ tereyağının peşine düştü.
PAZAR NE DURUMDA
Ulusal Süt Konseyi’nin verilerine göre Türkiye’de tereyağı üretimi 2015’ten bu yana artıyor. 2022’de yaklaşık 95 bin ton olan üretim, Kasım 2023 itibarıyla 80 bin ton düzeyindeydi. Yılın 2022’yle başa baş tamamlandığı belirtiliyor.
Türkiye’nin tereyağı ihracatı yok denecek kadar az. İki yıl önce iç piyasadaki fiyatları dengelemek amacıyla yüksek vergi getirildiğinden üreticiler, ihracata yönelmiyor. Ancak fiyatlardaki artış da durmuş değil. Geçen yıl en düşük kilogram fiyatı 180 TL’lerde iken bu yıl 280 TL’lerde. Şu anda piyasada kilogramı 500 TL’ye satılan tereyağı da bulmak mümkün.
