Ülke olarak en büyük zaafımız, meseleleri bütüncül olarak ve sağlıklı bir zeminde değerlendiremiyor oluşumuz.
Bunun son örneğini planlı tarımsal üretim düzenlemesinde gördük. Yıllardır planlamanın gerekliliğini savunanların bir kısmı, planlamanın serbest piyasa anlayışına ters olduğunu, özgürlüklerin kısıtlandığını dillendirmeye başladılar.
Paydaş görüşlerinin alındığı, uzun beyin fırtınalarının yapıldığı toplantıların ardından, planlama için gereken birincil ve ikincil mevzuatlar hazırlandı ve yayımlandı. Ama asıl önemli olan bunun sahaya aktarılmasıydı. Geçtiğimiz Eylül ayında uygulamanın başlaması beklenirken ilk erteleme geldi. 2024 üretim sezonunda, gerekli altyapı çalışmaları tamamlandıktan sonra uygulamanın başlanacağı bizzat Bakan Yumaklı tarafından açıklanmıştı.
Şimdi bakanlığın, uygulama esaslarını teşkilatlara göndermesi bekleniyor. İllerde teknik komiteler oluşturulmuş durumda. Önümüzdeki günlerde çalışmalarına başlayacaklar ve Şubat 2024’e kadar teknik komiteler yerel planları hazırlayıp bakanlığa sunacaklar. Sonrasında bakanlık bünyesindeki üst kurul, illerden gelen bu planları inceleyip karara bağlayacak. Nihayetinde 1 Eylül 2024 itibariyle sahada uygulama başlayacak.
Limonun dalında kalması
Tam da bu dönemde, limonun para etmediği, dalında kaldığı, fiyatın pazarlama giderlerini bile karşılayamadığı sesleri yükseldi. Ardından, son yıllarda özellikle Çukurova’da geniş alanlarda tesis edilen limon bahçelerinin söküldüğüne dair haberler duyuldu. Üreticilerle ve teknik elemanlarla yaptığım görüşmeler neticesinde edindiğim izlenimler şunlar: Sahada, fiyattan kaynaklanan bahçe sökümü çok sınırlı. Ürün çeşidini değiştirmek isteyenler bahçelerini söktüler.
Bu sökümler, manipüle edilerek ana akım medyada ve sosyal medyada geniş yer buldu. Oda başkanları ve üreticilerin birçoğu planlamanın olmamasından dolayı aşırı miktarda limon bahçesi tesis edildiğini (özellikle de Mayer çeşidi) ifade ediyorlar. Yönetmelikte yer alan %6 eğimin altında yeni bahçe tesis edilmesinin teknik komitenin iznine tabi olması hükmü bu nedenle getirildi.
