Ankara’nın dördüncü büyük ilçesi Mamak, Elmadağ ve İdris Dağı’nın yamaçlarındaki derelerin suyunu toplayan Hatip Çayı Vadisi’nde konumlanıyor. Aynı zamanda coğrafyasının özelliği bakımından da doğal bir miras. Mamak bölgesi, Romalılar döneminde su kaynaklarıyla ünlüydü.
Ünlü Roma hamamlarının suyu, Kayaş’taki Romalılar Galerisi’nden (M.Ö. 25) gelir. Bu su kaynağı Cumhuriyet’e kadar Ankara’nın su kaynağı olmaya devam eder. Romalılar döneminde Ankara’nın doğu kapısı Mamak’tır. Bu yollara ait mesafe taşları Ortaköy civarında bulunmuş. Anadolu’nun Türkler tarafından ele geçirilmesiyle birlikte, Türk obaları birer birer Mamak’ın şimdiki mahallelerine yerleşmiş. Bu bölgedeki isimlerin tamamına yakını Türk obalarından gelir. Moğol saldırıları ile sarsılan Anadolu düzeni Ankara’yı da etkiler ve 40 yıl süren Moğol egemenliğinden sonra Ankara’da ve dolayısıyla Mamak’ta da Ahi egemenliği görülür. Ahi egemenliği sırasında Mamak Bölgesi ‘Ahi Mamak’ olarak anılır. Ankara’nın Osmanlılar tarafından fethinden sonra Mamak Bölgesi, bölgenin ‘meyve hanesi’ olarak anılmaya başlar. Hatip Çayı istikametince onlarca su değirmeni vardır. Bu su değirmenleri 1950’lı yıllara kadar Ankaralılara hizmet etmiş. Mamak 1983’te yapılan bir düzenlemeyle Ankara’nın merkez ilçelerinden biri olur.
ANKARA’NIN EN YEŞİLİ
Mamak bölgesi, Ankara’nın ilk şehir planlamasında görünmez. İlçede şehirleşme 1930’lu yıllardan itibaren başlar. 1970’lerden başlayarak 1990’lı yıllara kadar başlayan yoğun göç dalgası neticesinde, Mamak’ın yüzde 90’ı gecekondulardan oluşur. 1984’te ilk belediye seçimleri yapılır. Bu tarihten itibaren başlayan şehirleşme ve imar hareketleri, 1999’dan itibaren daha da hızlanır. Ankara’nın en yeşil ilçesi Mamak, geleceğin cazibe merkezi hâline gelen bir ilçe. Mamak, Kıbrıs Kanyonu, Mavi Göl, Hüseyin Gazi Türbesi, Bayındır Barajı, Elmadağ Kayak Merkezi gibi turist çekim merkezlerine sahip. Ayrıca, ekolojik köyden lavanta bahçesine kadar kent içi tarım uygulamalarıyla sürdürülebilir yaşama katma değer sağlayacak projeler geliştiren Mamak Belediyesi de ilçeyi değiştirecek çalışmalar yapmaya devam ediyor. 25 bin metrekarelik alanda hayata geçirilen Ekoköy Projesi kapsamında meyve ve sebze bahçelerinin yanı sıra doğal ürünler üreten atölyeler ve satış yerleri, lavanta bahçeleri, aromatik ve tıbbi bitkiler, tohum ambarı ve sera, geleneksel köy yaşamını turizme açarken, şehir insanının doğayla kopmuş bağlarını da onarıyor. Mamak Belediye Başkanı Murat Köse ile Ankara’nın adeta ekolojik köyü haline gelen Mamak’ı konuştuk.