✔Türkiye’de son 10 yılda her yıl yaklaşık 100’den fazla sel olayı yaşandı. Sadece 2022 yılında aşırı yağışlara bağlı olarak 346 sel gerçekleşti. Sel felaketi, depremden sonra en büyük can ve mal kaybına neden oluyor. Bir yanda seller yaşanırken, diğer yanda yüzyıl sonunda, Türkiye’nin yüzde 30’undan fazlasının ‘kurak’ veya ‘yarı kurak’ olması söz konusu.
Greenpeace verilerine göre, Türkiye’de 2000’li yıllardan bu yana sel olaylarında artışlar izleniyor. Son 10 yılda her yıl yaklaşık 100’den fazla sel olayı yaşanmış durumda. Sadece 2022 yılında aşırı yağışlara bağlı olarak 346 sel gerçekleşti.
Ülkemizde görünen afetler içinde sel felaketi, depremden sonra en büyük can ve mal kaybına neden oluyor.
İklim değişikliği ve sıcaklık artışlarına bağlı olarak buharlaşmalar, su döngülerini değiştiriyor, yağışların şiddetini, sıklığını ve görüldüğü yerleri etkiliyor ve şiddetli seller yaşanıyor. Bunlara ek olarak, yanlış kentleşme ve yetersiz altyapılar, sel felaketlerinin ölçeğini ve şiddetini artırıyor.
Son günlerde İstanbul, Kırklareli ve Samsun’da meydana gelen sağanak yağışlar nedeniyle birçok ev ve iş yerini su bastı, cadde ve sokaklar göle dönüştü ve ne yazık ki beş kişi yaşamını yitirdi.
Sellerin yanı sıra, aynı zamanda yağış rejimlerinin düzensizleştiği ve kuraklık riskinin yükseldiği bir zamandan geçiyoruz. Türkiye’nin tarım havzalarına düşen yağış miktarı yüzde 30 azaldı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü 2023 Yılı Temmuz Ayı Alansal Yağış Raporu’na göre, bölge geneli yağışlarda Karadeniz Bölgesi dışında tüm bölgelerde azalma kaydedildi. Yağışlarda normale göre en fazla azalma yüzde 97 ile Kilis’te yaşandı. Akdeniz Bölgesi’nde ise yağışlarda normale göre yüzde 50 azalma gerçekleşti.
Türkiye’nin yüzde 30’undan fazlası ‘kurak’ veya ‘yarı kurak’ olacak
Bir yanda sellerde artış yaşanırken, diğer yanda Türkiye çok ciddi bir kuraklık riski ile karşı karşıya. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Doğukan Doğu Yavaşlı tarafından kaleme alınan yeni bir çalışma, iklim değişikliğinin Türkiye’deki kurak iklim koşullarını nasıl etkileyeceğini inceliyor. Çalışmaya göre, tüm ülkede nemli koşullar azalırken, yarı kurak veya kurak koşullara doğru kayma yaşanacak. Yüzyıl sonunda, Türkiye’nin yüzde 30’undan fazlası ‘kurak’ veya ‘yarı kurak’ olarak sınıflandırılacak. En çok etkilenecek bölgelerin ise Orta ve Güneydoğu Anadolu olması bekleniyor.
Doç. Dr. Doğukan Doğu Yavaşlı, “Kuraklık koşullarını ve gelecekte beklenen değişiklikleri inceleyen yeni çalışmalar, Türkiye’nin de içinde yer aldığı Akdeniz Havzası’nda kuraklıkların sıklığında ve şiddetinde artış öngörüyor. Azalan yağışlar ve yükselen sıcaklıklar, kuraklık konusunda dünyanın en riskli bölgelerinden biri olarak tarif edilen Akdeniz Havzası’nda, yarı kurak veya kurak koşullara doğru kayma yaşanmasına neden oluyor” yorumlarını yapıyor.
