55 bin kişiye ait beslenme verilerini inceleyen Oxford’dan bir araştırma ekibi, vegan beslenenlerin çevresel etkisinin, et ağırlıklı beslenenlerin %30’u kadar olduğunu belirledi.
Et tüketiminin gezegen üzerinde önemli bir etkisi olduğu ve bitkisel ürünlere dayalı beslenme modellerinin çevresel olarak daha sürdürülebilir olduğu herkesçe biliniyor.
Peki tüketilen gıdaların çevre üzerinde ne kadarlık bir etkisi var? Vegan bir diyet, az veya çok miktarda et tüketilen bir diyete kıyasla ne kadar farklı?
Oxford’dan bir araştırma ekibi tarafından yürütülen bir araştırmada, bu sorulara yanıt arandı. 55 bin kişiye ait beslenme verilerini inceleyen ekip; sera gazı emisyonları, alan kullanımı, su kullanımı, su kirletme ve biyolojik çeşitlilik kaybı başlıklarındaki etkileri ölçtü.
Araştırma sonucunda, veganların beslenme kaynaklı çevresel etkisinin, beslenmesinde fazla miktarda et bulunanların %30’u kadar olduğu belirlendi.
Her türlü vegan beslenme, çevreyi daha çok koruyor
Araştırmacılar; sürdürülebilirlik yönünden en gerideki vegan beslenmenin dahi, en sürdürülebilir et içeren beslenmeden daha çevre dostu olduğunu ortaya koydu.
Elde edilen verilere göre daha fazla hayvansal gıda içeren diyetlerin çevresel etkileri daha fazla. Birim olarak bakıldığında, tüketilen et ve süt ürünleri, bitki bazlı gıdaların 3 – 100 kat arasında daha fazla çevresel etkiye sahip.
Bu durum, veganlar ve beslenmesinde ete çok fazla yer verenler gibi iki uç arasında büyük farklar olduğu anlamına geliyor. Örneğin, çalışmada yer alan veganlar, sera gazı emisyonları bağlamında yüksek miktarda et tüketenlerin sadece %25’i kadar çevresel etkiye neden oluyor.
Et tüketiminin çevresel etkisi neden bu kadar fazla?
Bu farkın en önemli nedeni, et üretimi için çok daha fazla alana ihtiyaç duyulması. Dolayısıyla et tüketimi, daha fazla orman açma faaliyetine ve ağaçlarda daha az karbon depolanmasına neden oluyor.
Hayvanlara yem olarak verilen bitkilerin üretiminde yüksek miktarlarda gübre (genellikle fosil yakıtlardan üretilir) kullanılıyor.
Ayrıca, inekler ve diğer hayvanlar doğrudan kendileri gaz üretiyor. Mesele sadece gaz emisyonları da değil. Diyetin çevre üzerindeki etkisi yönünden veganların arazi kullanımındaki etkisi yüksek miktarda et yiyenlerin %25’i kadar. Bu oran su kullanımı için %46, su kirliliği için %27 ve biyoçeşitlilik için %34 olarak belirlendi.
Et tüketiminin düşük olduğu diyetlerde dahi çevresel etki, fazla miktarda et tüketilen diyetlerin %70’i kadar. Bu fark da oldukça önemli. Bir tüketici olarak büyük bir fark yaratmak için tamamen vegan veya vejetaryen olmanıza gerek olmadığı anlamına geliyor.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar Nature Food dergisinde yayınlandı.
