İspanya, İtalya gibi büyük zeytinyağı üreticileri kuraklığın pençesinde. Türkiye’de ise rekolte beklenenden az. Fiyatlar 10 TL’lik ‘kritik’ eşiğe yaklaştı
Zeytin ve zeytinyağında dünya fiyatlarını belirleyen İspanya, İtalya ve Portekiz’de yaşanan kuraklık, yüksek rekolte tahminlerini boşa çıkardı.
Geçen yıl 1 milyon 750 bin ton zeytinyağı üreten İspanya’da bu yıl tahminler 1 milyon ton seviyesine düşürülmesine rağmen, ancak 650 bin ton civarında zeytinyağı üretilmesi bekleniyor.
Avrupa ülkelerinde yaşanan bu sıkıntı gözleri Türkiye’ye çevirdi. Birlik başkanları ve üreticiler özellikle ihracat fiyatları yüksek olan Türk zeytinyağının ciddi teşvikler almasını zorunlu görüyor. Bunun sağlanmaması durumunda ise içerde ve dışarıda Türkiye’yi de iyi günler beklemiyor.
9.5 TL’ye dayandı
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Gürkan Renklidağ, ‘ihracat yapamaz durumda’ olduklarını belirterek, şunları söylüyor:
“Türkiye’deki fiyatlarla ihracat yapmak zaten zor, çünkü diğer üretici ülkeler çok daha düşük fiyatla satıyorlar. İhracat teşviklerinin artırılmasıyla ilgili ekonomi bakanlığı ile temas halindeyiz, bugün de bir toplantımız olacak. Şu anda bizim zeytinyağı litre fiyatlarımız 9.5 lira seviyesinde, ancak 10 lirayı tüketicide psikolojik sınır olarak görüyoruz. Yani bu durumda sadece satışlar azalmayacak, bir de uzun süredir artırmaya çalıştığımız zeytinyağı tüketicisini tekrar kaybedeceğiz. İspanya litresini 8 liraya satıyor, bizde ise hammadde hali 9.5 lira.”
Bu sezon zeytinyağında 190 bin ton üretim tahmini vardı ancak kuraklık Türkiye’de de etkili oldu. Tahmin edilen rekolteye ulaşmanın zor olduğunu vurgulayan Renklidağ, “Türkiye’ye içeride yetecek, biraz da ihracata kalacak kadar bir seviyeye ulaşacağız” diyor.
‘Tek çıkış yolu üretici desteği’
Zeytin İskelesi Genel Müdürü Fatih Cenikli, İtalya’da çok büyük boyutta olan kuraklığın İspanya’yı da tehdit ettiğini gözlemlediklerini ancak buna karşılık Tunus ve Yunanistan’da üretimin arttığına dikkat çekiyor. Bu durumda önemli zeytinyağı firmalarının ithalata gidebileceğini söyleyen Cenikli, şunları dile getiriyor:
“Türkiye’de üretici fiyatları artmış durumda. Neredeyse yüzde 20’lik bir artış. Bu, raf fiyatlarına da paralel olarak yansıyacaktır. Fiyatları İspanya gibi ülkeler belirliyor, siz içerde bu fiyatların üzerinde çıkarsanız ihracat yapılmaz gibi bir durum oluşur. Gidip daha ucuz ülkeden ithal edilebilir, o zaman hem içerde ürün alınmaz, hem de 2023 hedeflerini tutturmak çok zorlaşır.”
MİLLİYET
