Hamdi İşcan
Ziraat Yüksek Mühendisi
Bilindiği gibi tarım bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, muhafazası ve değerlendirilmesiyle ilgili faaliyetlerin tümünü kapsayan ve ülke ekonomisinin temelini oluşturan bir sektördür. İnsanlık tarihinin başlangıcından bugüne en önemli geçim kaynağı olarak da yerini korumaktadır. Tarım ve hayvancılık ayrılmaz bir bütündür. Hayvancılık faaliyetleri olarak ilk akla gelen büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğidir. Bunun yanında kümes hayvancılığı, ipekböcekçiliği ve balıkçılık hayvancılık faaliyetleri içinde yer alır. Bu makalemde, büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin ülke ekonomisindeki öneminden bahsedeceğim. Bunları önem sırasına göre değerlendirdiğimizde ilk sırada beslenme yer alır. Bunu tarımsal sanayi başta olmak üzere ilaç, kozmetik ve tekstil sektörlerine hammadde temini, istihdam yaratması ve bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının azaltılması takip eder.
– Beslenme
Büyükbaş ve küçükbaş hayvan işletmelerinin iki temel ürününden biri süt, diğeri yavrudur. Doğacak dişi hayvanlar damızlık, erkek hayvanlar ise besi materyali olarak kullanılır. Dişi hayvanlardan elde edilen süt, bütün besin öğelerini (protein, yağ, vitamin, mineral madde) içinde bulundurduğundan çok değerli bir gıdadır. Bu hayvanların kesiminden sonra elde edilen et ve sakatat yüksek biyolojik değerde içerdiği proteinler açısından beslenmemizde ön sırada yer alan bir besinlerdir.
Tarımsal sanayi
Yem Sanayi; kombina ve mezbahada kesilen hayvanların kemikleri kemik unu ve yenmeyen aksamı ise rendering tesislerinde et ve kemik unu, kan ise kan unu haline getirilerek yem fabrikalarında karma yem imalinde kullanılmaktadır.
– Gıda sanayi; büyükbaş hayvanların kesiminden sonra elde edilen böbrek ve kavram yağları sucuk ve köfte gibi ürünlerin üretiminde, bağırsak ise işlem görerek doğal sucuk kılıfı ve kokoreç imalinde kullanılmaktadır. Süt, fabrikalarda işlenerek peynir, yoğurt, vb. ürün olarak, et de kombinalarda işlenerek sucuk, köfte, döner vb. olarak tüketiciye sunulur. Süt ve etten imal edilen ürünler de yeterli ve dengeli beslenmemizde büyük öneme haizdir.
Süt Sanayi; buzağıların şirdeninden (kursağından) peynir mayası elde edilmekte ve sütleri mayalanmak suretiyle peynir üretilmektedir.